Κάθε παιδί έχει τον δικό του ρυθμό ανάπτυξης. Ωστόσο, υπάρχουν κάποια αναπτυξιακά ορόσημα που θεωρούνται κομβικά στην εξέλιξη του λόγου και της επικοινωνίας του. Δηλαδή, κάποια αναπτυξιακά στάδια που μας βοηθούν να ξέρουμε τι πρέπει να περιμένουμε από ένα παιδί σε κάθε ηλικία.
1-2 ετών:
• Μετά τα πρώτα του γενέθλια, ξεκινούν να ακούγονται οι πρώτες λέξεις (μαμά, μπαμπά, παππού, γιαγιά). Δεν μας ενδιαφέρει τόσο πολύ η άρθρωση αυτών των λέξεων.
• Εκτελεί απλές εντολές π.χ. πάρε-δώσε
• Γνωρίζει 5 μέρη του σώματος, το όνομά του (γυρίζει όταν τον φωνάζουμε), ανταποκρίνεται σε ερεθίσματα και ήχους.
• Περίπου 18 μηνών ακούγονται οι πρώτες του φράσεις (μαμ μαμά)
• Χρησιμοποιεί αντωνυμίες(δικό μου)
• Ρωτά και απαντά (τι είναι αυτό)
2-3 ετών:
• Μετά τα δεύτερα γενέθλια, ξεκινάει αυτή η «έκρηξη» του λεξιλογίου. Περιμένουμε από το παιδί μέρα με τη μέρα να βάζει στο λεξιλόγιό του καινούριες λέξεις. Και πάλι, δεν μας ενδιαφέρει τόσο πολύ η άρθρωση. Μας ενδιαφέρει όμως να έχει κατακτήσει και να χρησιμοποιεί τους ήχους /b/ μπανάνα, /p/ παπί, /m/ μήλο, /n/ νονά και /d/ ντομάτα, /t/ τυρί, /g/ αγκαλιά, /κ/ κότα.
• Περίπου 3 χρονών θα έχει καταληπτή ομιλία 50- 75%.
• Αρχίζει να λέει το όνομά του.
• Να βάζει τα φωνήεντα (α,ε,ι,ο,ου) στις κατάλληλες θέσεις μέσα στη λέξη.
• Δημιουργεί φράσεις με 2-4 λέξεις.
• Κάνει ερωτήσεις.
• Ζητά αντικείμενα με το όνομά τους.
• Εκτελεί διπλές εντολές (πάρε το μολύβι και δωστο στον παππού).
3-4 ετών:
• Έχει καταληπτή ομιλία σε ποσοστό περίπου 80%
• Χρησιμοποιεί προτάσεις.
• Βελτιώνει τη γραμματική (αντωνυμίες, πληθυντικό, αόριστο, μελλοντικοί χρόνοι).
• Διατηρεί ένα θέμα συζήτησης.
• Εκτελεί διπλές και τριπλές εντολές.
• Επιτρέπονται λάθη σ’ αυτή την ηλικία, μπορεί ακόμα να μην λέει το ξ,ψ,ρ,σ ή να απλοποιεί κάποιες λέξεις όπως το σχολείο να το λέει χολείο ή το τζάκι να το λέει ντακι. Αυτά είναι φυσιολογικά σε αυτή την ηλικία.
4-5 ετών:
• Σχηματίζει προτάσεις με 4-8 λέξεις.
• Μετράει έως το 10.
• Ακούει μικρές, απλές ιστορίες και απαντά σε σχετικές ερωτήσεις.
• Χρησιμοποιεί τη γραμματική των ενηλίκων.
• Κάνει ερωτήσεις για την λειτουργία των πραγμάτων και ενδιαφέρεται για την σημασία των λέξεων.
• Καταληπτή ομιλία στο μεγαλύτερο μέρος της.
• Μιλά για εμπειρίες στο σχολείο, με τους φίλους του κλπ.
• Αναγνωρίζει 3 βασικά χρώματα.
• 4-4,5 αρχίζει να λέει τους ήχους δ-θ.
5-6 ετών:
• Χρησιμοποιεί μεγάλες προτάσεις και δίνει λεπτομέρειες.
• Επικοινωνεί με ευκολία με ενήλικες και άλλα παιδιά.
• Τραγουδά και απαγγέλλει ποιήματα.
• Αναπαράγει με ακρίβεια ιστορίες.
• Μετρά μέχρι το 30 και ονομάζει τις μέρες της εβδομάδας.
• Γνωρίζει τα χρώματα και τα σχήματα.